Okapy i pochłaniacze - jak używać filtrów metalowych i węglowych?

Poradnik, w którym znajdziesz wszystkie niezbędne informacje o tym, jak działają okapy z filtrami metalowymi oraz pochłaniacze z filtrami węglowymi.

Okapy kuchenne pracujące jako wyciąg to urządzenia, które podłączone są do wentylacji i odprowadzają wilgotne powietrze, zapachy, parę wodną oraz inne nieczystości poza pomieszczenie, w którym gotujemy lub pieczemy. Stosuje się w nich filtry metalowe (głównie aluminiowe). Jeśli montaż okapu kuchennego nastąpił poprawnie - urządzenie cechuje 100% skuteczności pochłaniania. Pochłaniacze to okapy, które nie zostały podłączone rurą do kanałów wentylacyjnych. Oprócz filtrów metalowych dodatkowo zamontowane są w nich filtry węglowe, których głównym zadaniem jest pochłanianie zapachów z pomieszczenia kuchennego. Nie odprowadzają pary wodnej, kurzu ani wilgoci poza kuchnię. Są o wiele mniej skuteczne niż okapy podłączone rurą do wentylacji. O takich okapach mówimy, że działają w trybie pochłaniacza.

Żeby dokładniej zrozumieć działanie filtrów zastosowanych w okapach i pochłaniaczach, polecamy krótki poradnik, który pozwoli się Państwu zorientować w ich rodzajach.

Okapy a filtry metalowe (aluminiowe)

Praktycznie każdy model okapu dostępny na rynku, standardowo wyposażony jest w filtr metalowy (w 99% jest to filtr aluminiowy). Jest to siateczka montowana od spodu urządzenia o średnich wymiarach ok. 15-20 cm/30 cm. Możemy ją wyciągnąć i umyć w zmywarce, w temp. do 50 stopni. Ich funkcją jest oczyszczanie powietrza z wszelkich brudnych cząsteczek m.in. z tłuszczu. Opary kuchenne przechodzące przez gęsty labirynt kilku warstw aluminiowej siateczki są wytrącane z powietrza i zatrzymują się na filtrze. Cząsteczki tłuszczu oraz opary zawarte w rozgrzanym powietrzu w starciu z chłodniejszą powierzchnią filtra wytrącają się i na nim osadzają. Dzieje się tak dlatego, gdyż są one cięższe. Nieskroplona para wodna oraz reszta zapachów przemieszcza się dalej rurą np. do komina, do wentylacji lub poza kuchnię. Wtedy właśnie mówimy o okapach pracujących w trybie wyciągu. Gdy powietrze przechodzi przez filtry węglowe - mamy do czynienia z z okapami pracującymi w trybie pochłaniaczy.

 Przykładowy filtr metalowy, tutaj: filtr aluminiowy Falmec Base

Filtry metalowe powinny być czyszczone średnio raz w miesiącu, gdyż nie gromadzi się na nich tylko tłuszcz. Podczas pracy okapu na filtrze zatrzymują się również różne inne nieczystości takie jak kurz czy insekty. W momencie, gdy będzie on zanadto otłuszczony - zmniejszą się otwory w siateczce aluminiowej i okap zacznie przepuszczać mniej powietrza. Wpłynie to znacznie na jego skuteczność oraz zwiększy głośność pracy urządzenia. Jeśli nie będziemy regularnie myć zarówno okapu jak i filtrów metalowych, po 2-3 latach będzie od słabo drożny. Doprowadzi to do konieczności wymiany filtru na nowy. W innym przypadku filtrów metalowych się nie wymienia. Jedynym powodem ewentualnej wymiany filtrów metalowych, oprócz znacznego zabrudzenia uniemożliwiającego efektywne oczyszczanie powietrza, są uszkodzenia mechaniczne.

⇨ Pamiętaj:

• filtrów metalowych nie trzeba wymieniać, a regularnie czyścić
• można je myć w zmywarce
• myj filtry średnio raz w miesiącu
• zapchany filtr będzie mniej skuteczny

Obecnie w portfolio niektórych producentów dostępne są białe, czarne i inoxowe filtry aluminiowe do okapów kuchennych, co umożliwia użytkownikowi uzyskanie maksymalnej spójności kolorystycznej okapu z filtrem. 

Jakość filtrów aluminiowych

Filtry aluminiowe w dostępnych modelach okapów są różnej jakości. Zwykle składają się z kilku warstw aluminiowych siateczek. Okapy z niższej półki cenowej wyposażone są zwykle w filtry 3 warstwowe - są one słabszej jakości i uchodzą za zbyt cienkie. Są również filtry składające się z 8 takich warstw. Optymalnym rozwiązaniem są natomiast filtry aluminiowe, w które wyposażone są okapy GLOBALO, które składają się z 5 warstw. Dlaczego są one optymalne? Bo nie hamują przepływu powietrza, a jednocześnie mają dużą skuteczność pochłaniania.

Myjąc filtr aluminiowy w temperaturze powyżej 50-60 stopni możemy zauważyć jego lekkie ściemnienie. Nie traci on wtedy swoich właściwości. Niektóre filtry zrobione są z aluminium, które dodatkowo podlega procesowi anodowania, czyli wytworzenia na jego powierzchni ochronnej warstwy tlenku. Sprawia to, że stają się one bardziej odporne na korozje, zużycie czy działanie wysokiej temperatury.

⇨ Porada: filtry aluminiowe można z powodzeniem myć w zmywarce w temperaturze poniżej 50 stopni.

Filtry ze stali inox

Około 1% filtrów metalowych montowanych w okapach kuchennych dostępnych na polskim rynku, to filtry ze stali nierdzewnej chromoniklowej (tzw. nierdzewki lub satyny). Jest ona zwana inaczej stalą INOX (ang. “inoxydable” czyli nieutleniający się). Filtry te są odporne na wysoką temperaturę i wykorzystuje się je w droższych modelach z tzw. wyższej półki cenowej. W kwestii skuteczności filtry aluminiowe nie odbiegają od tych ze stali inox . Te ostatnie natomiast są bardziej odporne na uszkodzenia mechaniczne, gdyż blachę chromoniklową trudniej jest zniszczyć. Dodatkową zaletą może być ich estetyczniejszy wygląd.

⇨ Filtry ze stali INOX: występują rzadko, są bardziej odporne na uszkodzenia mechaniczne, a ich skuteczność pochłaniania jest porównywalna z filtrami aluminiowymi.

Okap w trybie pochłaniacza a filtry węglowe

Drugim rodzajem filtrów są filtry węglowe. Zwykle bez większego problemu, można je dokupić dodatkowo. Filtr węglowy jest niezbędny, jeśli okap nie jest podłączony do wentylacji (czyli działa w trybie pochłaniacza). Występuje on zawsze po filtrze aluminiowym. Może być położony bezpośrednio na nim i mieć taki sam rozmiar jak on. Przypomina wtedy kasetę lub cienką książkę o grubości 1-1,5 cm.  

Filtry węglowe GLOBALO nakręcane na silnik

Filtry węglowe można również nakręcić na silnik okapu. Okapy wyposażone są w silnik przypominający wielkością średniej wielkości arbuza. Jest to turbina, w której kręci się wiatrak zasysający powietrze. Filtry węglowe nakręcamy wtedy z jego prawej oraz lewej strony. Wyglądem przypominają małe talerzyki bądź podstawki. 

Działanie filtra węglowego w okapie

Filtr węglowy zawiera w sobie kuleczki węgla aktywnego o średnicy ok. 1-2 mm. Gdy mają one styczność z oparami kuchennymi, redukują oraz eliminują zapachy. Jest to ich główne zadanie - czyste powietrze ma z powrotem trafić do kuchni. Filtr węglowy podczas pracy wyłapuje wilgotne powietrze, powinien zatem zostać przesuszony. Sposobem na to jest pozostawienie okapu włączonego np. nawet na godzinę po ukończonym gotowaniu.

⇨ Ważne:

• filtr węglowy należy wymieniać co ok. 3-6 miesięcy
• istnieją filtry węglowe Long Life, które wystarczają na 3 lata
• komplet filtrów węglowych kosztuje od 30 do 120 zł (zależy od producenta)

Filtry węglowe typu Long Life są droższe, gdyż kosztują od 200 do 500 zł, ale ich niewątpliwą zaletą jest to, że są wielokrotnego użytku. Wystarczają nawet na 3 lata, trzeba je myć co ok. 3-6 miesięcy (zależy od modelu), a następnie należy je wysuszyć i wypalić w piekarniku.

Istnieje również połączenie filtru węglowego z aluminiowym. Wtedy, w środku filtru metalowego, znajduje się warstwa węglowa. Na zewnątrz mamy siatkę aluminiową. Taki filtr jest grubszy, można go być w zmywarce i suszyć w temperaturze pokojowej. Nie jest to jednak rozwiązanie szczególnie rozpowszechnione.

Nowością, na którą również warto zwrócić uwagę są filtry plazmowe, które, jako pierwsza na polski rynek, wprowadziła marka GLOBALO. Jest to absolutne novum w branży okapów kuchennych, które oczyszcza powietrze z wszelkiego rodzaju szkodliwych cząstek takich jak alergeny, wirusy, bakterie czy grzyby. Ten rodzaj filtrów używamy, gdy okap pracuje w trybie pochłaniacza - bez podłączenia do wentylacji. Montujemy go na wylot silnika i, gdy sensory wyczują ruch powietrza, uruchamia się proces eliminowania zapachów poprzez mikrowyładowania elektrostatyczne.